Μια από τις πιο δύσκολες προκλήσεις στις σχέσεις μας είναι η αντιμετώπιση των διαφορών και των διαφωνιών. Συχνά, τα ζευγάρια όταν διαφωνούν οι συζητήσεις μετατρέπονται σε καβγάδες. Ξαφνικά ξεχνούν όλες τις ευχάριστες στιγμές που έχουν ζήσει και η σχέση τους καταλήγει σε ένα πεδίο μάχης. Σταματούν να μιλούν τρυφερά και αυτομάτως αρχίζουν να πληγώνουν ο ένας τον άλλο: ενοχοποιούν, παραπονιούνται, κατηγορούν, απαιτούν, αρνούνται και αμφιβάλλουν. Οι άντρες και οι γυναίκες που τσακώνονται με αυτόν τον τρόπο πληγώνουν όχι μόνο τα συναισθήματά τους αλλά και την σχέση τους. Όπως η επικοινωνία είναι το Α και το Ω σε μια σχέση έτσι και οι καβγάδες μπορεί να γίνουν καταστροφικοί.

Αρκετά ζευγάρια καβγαδίζουν διαρκώς και αυτό έχει σαν αποτέλεσμα, σταδιακά η αγάπη να σβήνει. Στο άλλο άκρο είναι κάποια ζευγάρια τα οποία καταπιέζουν και καταπνίγουν τα αρνητικά τους συναισθήματα προκειμένου να αποφύγουν την σύγκρουση και να μην τσακωθούν. Το αποτέλεσμα είναι να χάνουν την επαφή τους και να μην μπορούν πλέον να εκφράσουν ούτε τα θετικά τους συναισθήματα. Το ένα ζευγάρι βρίσκεται σε πόλεμο ενώ το άλλο βρίσκεται σε ψυχρό πόλεμο.  Το καλύτερο για το ζευγάρι είναι να βρει ισορροπία ανάμεσα σε αυτά τα δύο άκρα. Αυτό θα συμβεί όταν αναπτύξουμε ανάλογες τεχνικές επικοινωνίας, τότε θα μπορέσουμε να αποφύγουμε τους καβγάδες χωρίς να καταπιέσουμε τα αρνητικά μας συναισθήματα.

Τι συμβαίνει όταν τσακωνόμαστε;

Θα πρέπει να κατανοήσουμε τις διαφορές ανάμεσα στα δύο φύλα. Είναι πολύ εύκολο να μπλεχτούμε σε καβγάδες που πληγώνουν όχι μόνο τον σύντροφό μας αλλά και εμάς τους ίδιους. Το μυστικό για να αποφύγουμε την σύγκρουση είναι η γεμάτη αγάπη και σεβασμό επικοινωνία. Οι διαφορές και οι διαφωνίες δεν πληγώνουν τόσο όσο οι τρόποι με τους οποίους τις εκδηλώνουμε. Αυτό που θα μπορούσε να είναι μια αθώα συζήτηση, η οποία θα έλυνε τα προβλήματα εύκολα, με αμοιβαία κατανόηση και αποδοχή των διαφορών φτάνει να γίνει αληθινή μάχη. Και οι δυο αρνούνται να κατανοήσουν το περιεχόμενο της άποψης του συντρόφου τους, λόγω του τρόπου με τον οποίο προσεγγίζουν ο ένας τον άλλο.

Η λύση ενός καβγά απαιτεί να κατανοήσουμε τις ανάγκες του άλλου και να συμπεριλάβουμε την άποψή του. Χωρίς αυτό να σημαίνει πως μας την επιβάλει. Για να το πετύχουμε αυτό, χρειάζεται να νιώθουμε πως μας εκτιμούν και μας σέβονται. Αν η στάση του συντρόφου μας δεν δείχνει αγάπη, η αυτοεκτίμησή μας μπορεί να τραυματιστεί. 

Γιατί οι καβγάδες πληγώνουν;

Αυτό που πληγώνει δεν είναι τι λέμε αλλά πως το λέμε. Συχνά, όταν ο άντρας αισθάνεται ότι τον προκαλούν, η προσοχή του επικεντρώνεται στο να αποδείξει ότι έχει δίκιο, ξεχνώντας να δείξει την αγάπη του. Αυτόματα η ικανότητα του να επικοινωνεί με σεβασμό και να δείχνει ενδιαφέρον χάνεται. Έτσι στα μάτια της γυναίκας μια απλή διαφωνία ηχεί σαν επίθεση και η παράκληση μετατρέπεται σε διαταγή. Και αυτό έχει σαν αποτέλεσμα εκείνη να αντιστέκεται νιώθοντας πως πρέπει να υπερασπιστεί τον εαυτό της.  Ό άντρας χωρίς να το καταλάβει πληγώνει τη σύντροφό του μιλώντας με τρόπο που δείχνει ότι δεν νοιάζεται για εκείνη. Ο άντρας λανθασμένα υποθέτει ότι η γυναίκα αντιδρά σε αυτά που είπε όταν στην πραγματικότητα αυτό που την αναστατώνει είναι ο τρόπος με τον οποίο εκφράζει την άποψή του. Και έτσι καταλήγουν: Εκείνος να υπερασπίζεται την άποψή του και εκείνη τον εαυτό της από τα λόγια που την πληγώνουν. Του είναι δύσκολο να καταλάβει πόσο πληγωμένη είναι γιατί οι άντρες δεν είναι τόσο ευάλωτοι σε αρνητικά σχόλια.

Κατά τον ίδιο τρόπο οι γυναίκες δεν καταλαβαίνουν πόσο πληγώνουν τους άντρες. Αντίθετα με τον  άντρα όταν η γυναίκα αισθάνεται ότι την προκαλούν, ο τόνος της φωνής της γίνεται αυτομάτως καχύποπτός και απορριπτικός. Το είδος αυτής της απόρριψης είναι που πληγώνει τον άντρα.  Οι γυναίκες κλιμακώνουν τους καβγάδες πρώτα από όλα εκφράζοντας τα αρνητικά τους συναισθήματα για την συμπεριφορά του συντρόφου τους και στη συνέχεια δίνουν συμβουλές για τις οποίες κανείς δεν τους έχει ζητήσει. Όταν η γυναίκα ξεχνά να γλυκάνει τα αρνητικά της συναισθήματα με μηνύματα εμπιστοσύνης και αποδοχής, ο άντρας αντιδρά αρνητικά, με αποτέλεσμα να μπερδεύει ακόμη περισσότερο την γυναίκα. Και πάλι εκείνη δεν καταλαβαίνει πόσο τον πληγώνει η έλλειψη εμπιστοσύνης που του δείχνει.

Για να αποφύγουμε τους καβγάδες πρέπει να θυμόμαστε ότι ο σύντροφός μας δεν αντιδρά σε αυτό που του λέμε αλλά στον τρόπο που το λέμε.

Ποιές συμπεριφορές κάνουν τα ζευγάρια συγκρούονται;

Καβγάς: Όταν η συζήτηση γίνεται αρνητική χωρίς στοιχεία κατανόησης και αγάπης, οι άνθρωποι ενστικτωδώς τη μετατρέπουν σε καβγά, παίρνοντας επιθετική στάση. Και η επίθεση τους συνιστάται στο να κατηγορούν, να κρίνουν και να υποβαθμίζουν το σύντροφό τους. Στόχος τους είναι να υποχρεώσουν το σύντροφό τους να τους αγαπήσει. Όταν ο άλλος υποχωρεί υποθέτουν ότι έχουν κερδίσει την μάχη αλλά στην πραγματικότητα εκείνοι είναι οι χαμένοι. Ο εκφοβισμός πάντα κλονίζει την εμπιστοσύνη στη σχέση. Οι μεν γυναίκες κλείνονται στον εαυτό τους για να προστατευτούν και οι δε άντρες «κατεβάζουν ρολά» και παύουν να νοιάζονται.

Φυγή: Η στάση αυτή προέρχεται συνήθως από τους άντρες. Προκειμένου να αποφύγουν την σύγκρουση οι άντρες μπορεί να αποσυρθούν στις σπηλιές τους. Αυτό θυμίζει ψυχρό πόλεμο. Αρνούνται να μιλήσουν και αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να μη λύνεται το πρόβλημα. Αυτή η συμπεριφορά είναι διαφορετική από το να κάνει κάνεις ένα διάλλειμα και μετά να γυρίσει πίσω για να συζητήσει ήρεμα και ανοιχτά με το σύντροφό του.  Αν τα θέματα δεν συζητιούνται και οι βαθύτερες σκέψεις δεν εκφράζονται, τότε δημιουργούνται αρνητικά συναισθήματα. Οι σύντροφοι χάνουν την επαφή τους, ενώ τα συναισθήματα πάθους και αγάπης που τους τράβηξαν στην αρχή της σχέση τους σβήνουν σιγά σιγά. Συνήθως, χρησιμοποιούν την υπερβολική δουλειά, το υπερβολικό φαγητό ή άλλους τρόπους για να ναρκώσουν τα συναισθήματά τους.

Προσποίηση: Η στάση αυτή προέρχεται συνήθως από τις γυναίκες. Για να αποφύγει να πληγωθεί κατά την αντιπαράθεση η γυναίκα προσποιείται ότι δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα. Φορά ένα ψεύτικο χαμόγελο και προσποιείται πως συμφωνεί με τα πάντα. Όσο περνάει ο καιρός αυτές οι γυναίκες αισθάνονται όλο και πιο αρνητικά γιατί δεν παίρνουν αυτό που χρειάζονται. Με αποτέλεσμα να φοβούνται να είναι ειλικρινείς ως προς τα συναισθήματα τους κι έτσι προσπαθούν όλα να φαίνονται μια «χαρά» «εντάξει». Και οι άντρες χρησιμοποιούν συχνά αυτές τις εκφράσεις, αλλά γι αυτούς σημαίνουν κάτι εντελώς διαφορετικό. Όταν εκείνος λέει «εντάξει» εννοεί «είναι εντάξει, γιατί αντιμετωπίζω την κατάσταση μόνος μου» ή «δεν υπάρχει πρόβλημα, γιατί ξέρω τι πρέπει να κάνω» ή «είμαι μια χαρά, γιατί μπορώ να αντιμετωπίσω αυτό που με απασχολεί μόνος μου». Αντίθετα, όταν αυτές οι εκφράσεις χρησιμοποιηθούν από τις γυναίκες, συνήθως είναι για να δείξουν ότι προσπαθούν να αποφύγουν την σύγκρουση ή τον καβγά. Προκειμένου να αποφύγει και την παραμικρή αναστάτωση, η γυναίκα μπορεί να εξαπατήσει και τον ίδιο της τον εαυτό και να πειστεί ότι  είναι όλα μια χαρά.

Συμβιβασμός άνευ όρων: Και αυτή η στάση προέρχεται συνήθως από τις γυναίκες. Προκειμένου για να μην τσακωθεί, η γυναίκα υποχωρεί και κλείνεται στον εαυτό της. Τέτοιοι άνθρωποι δέχονται τις κατηγορίες και αναλαμβάνουν την ευθύνη για οτιδήποτε ενοχλεί τον σύντροφό τους. Βραχυπρόθεσμα, δημιουργούν μια σχέση που δείχνει ότι είναι γεμάτη αγάπη και υποστήριξη, αλλά στο τέλος χάνουν τον ίδιο τους τον εαυτό.  Μπορεί ένας άντρας μέσα σε μια τέτοια σχέση να πει «την αγαπώ πολύ. Μου δίνει όλα όσα χρειάζομαι. Το μοναδικό μου παράπονο είναι που δεν είναι ευτυχισμένη». Η γυναίκα που είχε περάσει χρόνια ατελείωτα αρνούμενη τον ίδιο της τον εαυτό  για χάρη του άντρα της, αν κάποιος την ρώταγε θα έλεγε: «έχουμε μια σπουδαία σχέση. Ο άντρας μου μου δίνει τόση αγάπη. Το μόνο πρόβλημα είμαι εγώ. Υποφέρω από κατάθλιψη και δεν ξέρω γιατί». Υποφέρει από κατάθλιψη γιατί αρνήθηκε τον ίδιο της τον εαυτό. Προκειμένου να είναι αρεστοί αυτοί οι άνθρωποι, διαισθάνονται τις επιθυμίες των άλλων και πλάθουν τον εαυτό τους για να ικανοποιηθούν οι άλλοι.

Μπορεί να ανακαλύψατε τον εαυτό σας μέσα σε μία ή περισσότερες στάσεις. Οι άνθρωποι ανάλογα με την περίπτωση μεταπηδούν από την μία στην άλλη για να προστατέψουν τον εαυτό τους. Δυστυχώς όμως αυτό δεν αποδίδει. Μια καλή τακτική είναι να εντοπίσουμε τα σημεία της διαφωνίας και να κάνουμε ένα διάλειμμα. Δώστε στον εαυτό σας χρόνο για να ηρεμήσει και ύστερα προσπαθήστε να ξανασυζητήσετε. Επικοινωνήστε με μεγαλύτερη κατανόηση και σεβασμό με το σύντροφό σας και σταδιακά θα μάθετε να αποφεύγετε τις συγκρούσεις.

Για να είμαστε ευτυχισμένοι στις σχέσεις μας, πρέπει να αποδεχόμαστε και να καταλαβαίνουμε τις διαφορετικές πτυχές της αγάπης. Μερικές φορές, η αγάπη κυλά εύκολα. Άλλες φορές απαιτεί θυσίες. Μερικές φορές, η καρδιά μας είναι γεμάτη και άλλες φορές νιώθουμε άδειοι. Δεν πρέπει να περιμένουμε ότι ο σύντροφός μας θα δείχνει πάντα την αγάπη του, δεν θα μπορεί να θυμάται πάντα πώς να την δείχνει. Και όταν το ξεχνά να το δείχνετε εσείς. Αγαπήστε τον εαυτό σας και να είστε σίγουροι ότι θα σας αγαπήσουν και οι άλλοι.

Χρύσα Πήλιου

Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας – Συνθετική Ψυχοθεραπεύτρια